Şehzade Mustafa’nın Hayatı

Şehzade Mustafa, Kanuni Sultan Süleyman’ın en büyük oğludur. Şehzade Mustafa babası henüz bir Şehzadeyken 1515 yılında Manisa’da doğmuştur. Mustafa’nın babası Sultan Süleyman Padişah olduktan sonra Mustafa’da İstanbul’da eğitim görmeye başlamıştır. Şehzade Mustafa sancak kuşanabilecek yaşa geldikten sonra yeniçeriye yemin töreni yapmış ve Saruhan Sancak Beyi olarak atanmıştır. Şehzade Mustafa burada adaletli ve savaşçı karakteriyle ön plana çıkarak halkın takdirini almıştır. Daha sonra atandığı sancaklarda da aynı başarısını sürdürmüş ve bütün Osmanlı halkının beğenisini toplamıştır. Mustafa’nın bu kadar sevilmesi bazı çevreleri rahatsız etmiştir.

Şehzade Mustafa Neden İdam Edildi?

Şehzade Mustafa’nın taht savaşında güçlü 3 tane rakibi vardı. Bunlar Hürrem Sultan’ın oğlu Şehzade Selim, Beyazıt ve Mehmet’ti. Şehzade Mehmet, Hürrem Sultan’ın en çok tahta çıkmasını istediği oğluydu. Mehmet’in en büyük oğlu olması da bu durumu kolaylaştırıyordu. Bu yüzden Hürrem Sultan, oğlu Mehmet’i taht savaşı için hazırlamaya başladı. Fakat Şehzade Mehmet genç yaşta eceliyle vefat ettikten sonra Hürrem Sultan, oğlu Şehzade Selim ve Beyazıt arasında bir seçim yapmak zorunda kaldı. Şehzade Cihangir ise doğuştan kambur olması vesilesiyle hiçbir zaman veliaht olarak görülmedi. Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran Sultandı. Mahidevran Sultan, sarayın desteğini kaybetmiş ve Sultan Süleyman’ın gözünden düşmüştü. Bu durum Mustafa’nın taht yolundaki en büyük engellerden biriydi. Şehzade Mustafa’nın en büyük destekçisi ise Sadrazam Pargalı İbrahim Paşaydı. Pargalı İbrahim Paşa, Osmanlı İmparatorluğu için en önemli Sadrazamlardan biriydi. Sultan Süleyman ile daha Şehzadeyken tanışmış ve onun has oda başılığını yapmıştır. Daha sonralarında ise Sultan Süleyman’ın Sadrazam’ı ve en yakın dostlarından biri olmuştur. Beraber pek çok sefere katılmış ve devlet işlerini beraber istişare ederek Osmanlı’ya altın çağını yaşatmışlardır. Pargalı İbrahim’in bu kadar büyük işlere imza atması onun kibrine yenik düşmesine neden olmuştur. Pargalı İbrahim çoğu zaman Osmanlı ordusunun bizzat başında olmuş ve hem Avrupa’daki hem de Acem diyarındaki fetihlerde büyük rol oynamıştır. Bu durum onun kendisini Sultan Süleyman ile eşit görmesine sebebiyet vermiştir. İbrahim Paşa kendi heykellerini yaptırmış ve insanlara kendisine ‘Sultan’ diye hitap etmelerini emretmiştir. Bu durum Sultan Süleyman’ın iktidarının sarsılmasına sebep olacak bir olaydır. Bu sebeple Kanuni Süleyman, Osmanlı’nın bölünmesine müsaade etmeyerek Sadrazam’ı Pargalı İbrahim’i idam ettirmiştir. Bu olay Şehzade Mustafa’nın arkasındaki en büyük desteği kaybetmesine neden olmuştur. İbrahim Paşa’nın idamı Şehzade Mustafa’nın tahta çıkamamasındaki en büyük nedendir.

Şehzade Mustafa’yı İdama Götüren Olaylar

Şehzade Mustafa’nın idam edilmesine sebep olan kişiler Sultan Süleyman’ın eşi Hürrem Sultan, yeni Sadrazam Rüstem Paşa ve Hürrem Sultan’ın kızı Mihrimah Sultan’dır. Hürrem Sultan, Diyarbakır Beylerbeyi Rüstem Paşa’nın Sadrazam olmasına ön ayak olmuş ve onunla iş birliği yaparak Şehzade Mustafa’nın kuyusunu kazmıştır. Yaptıkları plana göre ilk başta Mihirmah Sultan ve Rüstem Paşa evlendirilmiş ve Rüstem Paşa hanedan damadı olmuştur. Bu durum Rüstem Paşa’nın devlette söz sahibi olmasını sağlamıştır. Rüstem Paşa, Osmanlı İmparatorluğuna en çok zarar veren Sadrazamlardan biridir. Rüşvet yiyerek harama el uzatmış ve Şehzade Mustafa gibi önemli birinin idamına neden olmuştur. Şehzade Mustafa’yı idama götüren en büyük olay ona atılan büyük iftiradır. Hürrem Sultan, Şehzade Mustafa’nın ağzından İran Şahına mektuplar yazmış ve taht için destek istemiştir. Ayrıca Mihrimah Sultan’da Şehzade Mustafa’nın mührünü çalarak mektupların tasdiklenmesini sağlamıştır. Mektupların devamında ise Şehzade Mustafa’nın adı ‘Müstakbel Sultan’ olarak geçmektedir. Hürrem Sultan bu hazırlamış olduğu mektupları Rüstem Paşa aracılığıyla Sultan Süleyman’a sunmuştur. Sultan Süleyman mektupları okuduktan sonra Mustafa’yı kendi saltanatına bir tehdit olarak görmeye başlamıştır. Sultan Süleyman zamanı Osmanlı’nın en parlak devirlerinden biridir. Devletin tam manasıyla bir İmparatorluk olması ve 3 kıtaya hükmetmesi saltanat meselelerinde çok dikkatli olmak gerektiği gerçeğini beraberinde getirmekteydi. Devlet yönetimindeki en ufak çatlak büyük sıkıntıları beraberinde getirebilirdi. Bu yüzden Sultan Süleyman her daim temkinli olmuş ve Pargalı İbrahim gibi önemli kişileri idam ettirmekten geri durmamıştır. Şehzade Mustafa’nın idam edilmesine sebebiyet veren bir diğer etkende sakal bırakmasıdır. Osmanlı zamanında bir Şehzade’nin sakal bırakması Padişahlık alameti olarak sayılmaktaydı. Ayrıca Şehzade Mustafa’nın Yeniçeriler tarafından çok sevilmesi, sürekli onların desteğini alması Sultan Süleyman’ın gözünü korkutmuştur. Diğer yandan Mustafa’nın sancak açması artık son noktayı koymuştur. Kanuni Sultan Süleyman dedesi Sultan 2. Beyazıt gibi oğlu tarafından tahttan indirilmekten ve sürgüne gitmekten korktuğu için Şehzadesinin idamına hükmetmiştir. 1553 yılında Osmanlı İmparatorluğu sefer hazırlığındayken Sultan Süleyman yardım bahanesiyle oğlu Şehzade Mustafa’yı Konya’ya çağırmıştır. Mustafa’nın yanındaki kişiler onu uyararak idam edileceğini söylemiştir. Fakat Şehzade Mustafa babasını çok sevdiği ve ona tam manasıyla güvendiği için bu uyarıları dikkate almamıştır. Mustafa, Konya’daki ordugâha beyaz kıyafetlerle gitmiş ve bu durumu masumiyetinin bir nişanesi olarak göstermek istemiştir. Ordugâha vardığı zaman yaverleri ona Sultan Süleyman ile dışarıda yani at üstünde görüşmesi gerektiğini söylemiş çadırda görüşmelerinin uygun olmadığını söylemişlerdir. Bu sırada askerler arasından bir ok gelmiş ve okun üstündeki kâğıtta Şehzade’nin idam edileceği yazılmıştır. Fakat Şehzade Mustafa, babasına güvenmemeyi saygısızlık olarak gördüğü için Hünkârın huzuruna tek başına ve silahsız olarak çıkmıştır. Mustafa, çadıra girdiği vakit Sultan Süleyman onu bir perdenin arkasında beklemektedir. Şehzade içeri girdiği vakit 7 dilsiz ve sağır cellatla karşı karşıya gelmiş ve o an idam edileceğini anlamıştır. Şehzade Mustafa cellatlarla dövüşmeye başlamış fakat 7 kişiye karşı baş edemeyerek hayatını kaybetmiştir. Şehzade Mustafa’nın idamı Osmanlı’da büyük yankı uyandırmış, Sultan Süleyman evlat katili olarak anılmaya başlamıştır. Öfkeli halk Hürrem Sultan’ın ve Rüstem Paşa’nın kellesini istemiş fakat muvaffak olamamışlardır. 6 Ekim 1553 tarihinde henüz 38 yaşındayken idam edilen Şehzade Mustafa ise çoğu kişi tarafından hain olarak anılmıştır.